Aptomat là gì? Cấu tạo và chức năng của Aptomat

Khi nhu cầu sử dụng thiết bị điện ngày càng tăng, việc nâng cao nhận thức về an toàn điện trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Aptomat, hay còn gọi là cầu dao tự động, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo an toàn điện. Chúng ta có thể coi Aptomat như một người hùng thầm lặng trong hệ thống điện. Vậy Aptomat là gì mà lại quan trọng đến vậy? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và chức năng của Aptomat là gì? Những thiết bị điện gia dụng nào nên sử dụng Aptomat? Hãy cùng HISVN khám phá ngay những thông tin hữu ích về Aptomat – “Người hùng thầm lặng” trong hệ thống điện để bảo vệ an toàn cho gia đình của bạn!

Aptomat là gì?

Aptomat là thuật ngữ xuất phát từ tiếng Nga, có nghĩa là cầu dao tự động hoặc thiết bị đóng ngắt tự động. Trong tiếng Anh, nó được gọi là Circuit Breaker (CB).

Như tên gọi đã cho thấy, Aptomat là một thiết bị đóng ngắt tự động, có chức năng bảo vệ hệ thống điện. Nó hoạt động bằng cách ngắt dòng điện khi vượt quá giới hạn cho phép, từ đó ngăn chặn việc cung cấp năng lượng cho các thiết bị và tránh hỏng mạch điện.

Ví dụ: Khi bạn cắm và sử dụng đồng thời nhiều thiết bị như quạt, máy sấy tóc, nồi cơm điện, bàn ủi vào một ổ cắm, có thể xảy ra hiện tượng quá tải điện. Trong trường hợp này, Aptomat sẽ tự động ngắt mạch, cắt nguồn điện cung cấp cho các thiết bị này, ngăn chặn tình trạng quá tải và đảm bảo an toàn cho hệ thống điện.

Cấu tạo của Aptomat

Aptomat có nhiều loại khác nhau, nhưng chúng thường có cấu tạo tương đồng, bao gồm hai cấp tiếp điểm (tiếp điểm chính và hồ quang) hoặc ba cấp tiếp điểm (tiếp điểm chính, tiếp điểm phụ và hồ quang). Khi Aptomat đóng mạch, tiếp điểm chính và hồ quang sẽ đóng theo thứ tự. Khi mạch bị đứt, quá trình mở các tiếp điểm sẽ diễn ra theo thứ tự ngược lại, tức là tiếp điểm chính mở trước, sau đó đến hồ quang.

Ngoài ra, Aptomat còn có các bộ phận cơ bản như dập hồ quang, bộ truyền động cắt và móc bảo vệ. Việc dập tắt hồ quang thường được thực hiện theo hai kiểu, nửa kín hoặc nửa mở. Bộ truyền động cắt có thể được điều khiển bằng tay hoặc cơ điện. Truyền động bằng tay và truyền động bằng cơ điện được áp dụng với dòng điện định mức lần lượt nhỏ hơn 600V và lên đến 1000V. Cuối cùng, móc bảo vệ có hai loại, rơ le hoặc điện từ. Khi mạch điện có dấu hiệu quá dòng hoặc sụt áp, móc bảo vệ sẽ tự động tác động bằng cách cắt nguồn điện. Nhờ vào điều này, các thiết bị điện sẽ tự động ngắt điện để ngăn chặn các sự cố không mong muốn xảy ra.

Nguyên tắc hoạt động của Aptomat

Tất cả các hệ thống Aptomat đều tuân theo cùng một nguyên tắc hoạt động. Khi phát hiện mạch điện có dấu hiệu quá dòng hoặc sụt áp, các móc bảo vệ sẽ ngắt mạch. Khi có sự thay đổi đột ngột trong dòng điện qua tiếp điểm, lò xo sẽ tạo ra một từ trường (điện áp thấp) và giảm hoặc tạo ra nhiệt lượng quá nhiều (điện áp cao), dẫn đến mở các tiếp điểm và cắt dòng điện.

Trong tình huống bình thường, sau khi mạch điện đã được kết nối, Aptomat sẽ ở trạng thái đóng tiếp điểm thông qua việc kết nối móc 2 với móc 3 trên cùng một cụm tiếp điểm động. Khi Aptomat được bật ở trạng thái Bật, nam châm điện 5 và phần ứng 4 không tạo ra bất kỳ sự hút nào.

Trong trường hợp mạch điện quá tải hoặc ngắn mạch, lực hút từ nam châm điện 5 sẽ hút phần ứng 4 xuống, làm bật móc 3 và giải phóng móc 5, lò xo 1 sẽ được nới lỏng. Khi đó, các tiếp điểm của Aptomat sẽ được mở ra và mạch điện bị cắt.

Với Aptomat được sử dụng cho các thiết bị điện gia dụng trong gia đình (dòng điện định mức nhỏ hơn 600A), người dùng sẽ phải sử dụng tay để điều khiển và đưa thiết bị trở lại hoạt động. Mặt khác, một số mẫu Aptomat được thiết kế dành cho hệ thống điện với dòng điện cao hơn (lên đến 1000A) có tích hợp cơ chế điều khiển điện từ.

Sau một thời gian xảy ra ngắn mạch, các lò xo trong móc bảo vệ sẽ trở lại trạng thái ban đầu để các tiếp điểm có thể tiếp xúc lại, cho phép dòng điện tiếp tục chảy qua.

Lợi ích của Aptomat

Aptomat là một thiết bị quan trọng trong hệ thống điện, mang đến nhiều lợi ích đáng kể. Với khả năng tự động ngắt mạch khi phát hiện hiện tượng quá tải, ngắn mạch và sụt áp, Aptomat giúp bảo vệ hệ thống điện khỏi các sự cố nguy hiểm như chập điện và cháy nổ.

Ví dụ, khi xảy ra sự cố chập điện, Aptomat sẽ tự động ngắt nguồn điện, ngăn chặn tia lửa điện phát ra và nguy cơ hỏa hoạn. Điều này rất quan trọng để bảo vệ tài sản và đặc biệt là tính mạng con người.

Aptomat cũng đóng vai trò trong việc bảo vệ người sử dụng khỏi nguy cơ điện giật. Với khả năng ngắt mạch ngay lập tức khi phát hiện bất kỳ sự mất cân bằng nào, nó đảm bảo an toàn và bảo vệ người dùng khỏi nguy cơ điện giật. Ngoài ra, khi có dòng điện bị rò rỉ xuống đất hoặc người bị giật điện, Aptomat sẽ tự động ngắt mạch để bảo vệ con người.

Thêm vào đó, Aptomat cũng giúp bảo vệ các thiết bị điện khỏi nguy cơ hư hỏng. Trong quá trình sử dụng, các thiết bị điện có thể gặp phải sự cố như tăng áp đột ngột do sét đánh, giảm áp do sự cố ở trạm máy phát hoặc trên đường dây truyền tải điện, và nhiều trường hợp khác. Aptomat có khả năng tự động ngắt mạch khi xảy ra sự cố, giúp bảo vệ các thiết bị và gia tăng tuổi thọ cho chúng.

Ngoài ra, Aptomat còn hỗ trợ quản lý và kiểm soát hệ thống điện. Với khả năng định dạng thông tin về các lỗi và tình trạng điện học, người dùng có thể dễ dàng theo dõi, quản lý và kiểm soát hệ thống điện một cách nhanh chóng. Aptomat cũng có tính năng phân phối giúp hệ thống hoạt động tốt hơn và tránh tình trạng quá tải hay hao tổn năng lượng của thiết bị.

Tóm lại, Aptomat không chỉ đảm bảo an toàn và bảo vệ hệ thống điện, mà còn tăng cường bảo vệ người dùng, gia tăng tuổi thọ cho thiết bị và hỗ trợ quản lý hiệu quả hệ thống điện.

Aptomat có thể điều khiển từ xa không?

Hiện nay, một số loại Aptomat đã được cải tiến để có khả năng điều khiển từ xa thông qua việc tích hợp các cảm biến tiên tiến. Các Aptomat thông minh này cho phép người dùng điều khiển chức năng bật/tắt và giám sát dòng điện từ xa thông qua điện thoại thông minh chỉ cần có kết nối mạng. Đặc biệt, Aptomat thông minh đang trở nên phổ biến trong các hệ thống nhà thông minh. Chúng mang đến nhiều tiện ích và tính năng vượt trội cho người dùng, bao gồm tiết kiệm điện năng, khả năng điều khiển bằng giọng nói, bảo mật cao và tạo ra một cuộc sống hiện đại, tiện nghi.

Những thiết bị điện gia dụng nên sử dụng Aptomat

Ngày càng có nhiều thiết bị điện ra đời để phục vụ nhu cầu của con người, dẫn đến tăng số lượng các thiết bị trong mỗi gia đình. Đầu tiên, hãy xem xét một loạt thiết bị điện trong nhà có thể gây nguy hiểm (thường là những thiết bị có công suất cao). Sau đó, hãy xem xét việc lắp đặt Aptomat cho những thiết bị đó. HISVN sẽ cung cấp một số gợi ý dưới đây:

• Bình nóng lạnh: Thông thường, gia đình sử dụng bình nóng lạnh gián tiếp với công suất từ 1500W, và bình nóng lạnh trực tiếp với công suất 2500W. Với công suất cao, khi khởi động máy, có thể gây quá tải điện cho các thiết bị khác trong nhà. Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là đèn sẽ bị mờ đi khi sử dụng máy. Hơn nữa, lắp đặt máy trong không gian có nhiều hơi nước đòi hỏi đảm bảo an toàn cho người dùng. Vì vậy, bạn nên trang bị Aptomat chống giật cho thiết bị này.
• Điều hòa không khí, bếp điện, máy giặt, tủ lạnh: Các thiết bị này có công suất lớn, dẫn đến tiêu thụ điện năng cao tương ứng. Việc sử dụng Aptomat cho chúng là vô cùng cần thiết, vì khi xảy ra hiện tượng rò điện, chập cháy… Aptomat sẽ tự động ngắt dòng điện và bảo vệ hệ thống điện trong gia đình. Lựa chọn Aptomat là điều cần thiết, vì hầu hết các gia đình hiện nay đều sử dụng các thiết bị điện gia dụng này.

Tuy nhiên, trước khi chọn bất kỳ loại Aptomat nào, bạn cần nghiên cứu kỹ về công suất của từng thiết bị điện để lựa chọn Aptomat phù hợp. Thông thường, bạn nên chọn Aptomat có cường độ dòng điện chênh lệch trong khoảng +-30% so với chỉ số ghi trên thiết bị từ nhà sản xuất.

Aptomat đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn điện cho cả hệ thống điện và người sử dụng. Việc sử dụng Aptomat đúng cách và hiệu quả sẽ giúp bảo vệ tài sản, tính mạng con người và kéo dài tuổi thọ của các thiết bị điện. Hãy lựa chọn Aptomat phù hợp với nhu cầu sử dụng để bảo vệ bạn và gia đình từ bây giờ!